大 学
第一章
大 学 之 道,在 明明 德,在 亲 民,在 止 于 至善。知 止 而 后 有 定,定 而 后 能 静,静 而 后 能 安,安 而 后 能 虑,虑 而 后 能 得。物 有 本 末,事 有 终 始,知 所 先 后,则 近 道 矣。
古 之 欲 明 明 德 于 天 下 者,先 治 其 国;欲 治 其 国 者,先 齐 其 家;欲 齐 其 家 者,先 修 其 身;欲 修 其 身 者,先正其 心;欲正其 心 者,先诚其 意;欲诚其 意 者,先 致 其 知;致 知 在 格 物。物 格 而 后 知 至,知 至 而 后 意诚,意诚而 后 心正,心 正而 后 身 修,身 修 而 后 家 齐,家 齐 而 后 国 治,国 治 而 后 天 下 平。
自 天 子 以 至 于 庶 人,壹 是 皆 以 修 身 为 本。其 本 乱 ,而 末 治 者,否 矣。其 所 厚 者 薄,而 其 所 薄 者 厚,未 之 有 也!
第二章
《康 诰》曰:“克明德。”《大 甲》曰:“顾 諟 天 之 明 命。”《帝 典》曰:“克 明 峻 德。”皆 自明 也。
第三章
汤 之 《盘铭》曰:“苟 日 新,日 日 新,又 日 新。”《康 诰》曰:“作 新 民。”《诗》曰:“周 虽 旧邦,其 命 惟 新。”是 故 君 子 无 所 不 用 其 极。
第四章
《诗》云:“邦 畿 千 里,惟 民 所 止。”《诗》云:“缗 蛮 黄 鸟,止 于 丘 隅。”子 曰:“于 止,知 其所 止,可 以 人 而 不 如 鸟 乎!”《诗》云:“穆 穆 文 王, 於 缉 熙 敬 止!”为 人 君,止 于 仁;为 人臣,止 于 敬;为 人 子,止 于 孝;为 人 父,止 于 慈;与 国 人 交,止 于 信。《诗》 云:“瞻 彼 淇 澳,菉 竹 猗 猗。有 斐 君 子,如 切 如 磋,如 琢 如 磨。瑟 兮 僴 兮,赫 兮 喧 兮。有 斐 君 子,终 不 可 諠兮!” “如 切 如 磋 ”者,道 学 也;“如 琢 如 磨” 者,自 修 也; “瑟 兮 僴 兮 ”,恂 慄 也;“赫 兮 喧兮 ”者,威 仪 也;“有 斐 君 子,终 不 可 諠 兮 ”者,道 盛 德 至 善,民 之 不 能 忘 也。《诗》云:“於 戏 !前 王 不 忘。”君 子 贤 其 贤 而 亲 其 亲,小 人 乐 其 乐 而 利 其 利,此 以 没 世 不忘也。
第五章
子 曰:“听 讼,吾 犹 人 也,必 也 使 无 讼 乎!”无 情 者 不 得 尽 其 辞,大 畏 民 志,此 谓 知本。
第六章
所 谓 致 知 在 格 物 者,言 欲 致 吾 之 知,在 即物 而 穷其 理 也。盖 人 心 之 灵,莫 不 有 知;而 天 下 之 物,莫 不 有 理。惟 于 理 有 未 穷,故 其 知 有 不 尽 也。是 以 大 学 始 教,必 始 学 者 即 凡 天 下 之 物,莫 不 必 因 己 知 之 理 而 益 穷 之,以 求至 乎 其 极。至 于 用 力 之 久,而 一 旦 豁 然 贯 通 焉,则 众 物 之 表、里、精、粗 无 不 到,而 吾 心 之 全 体 大 用 无 不 明大学之道在明明德 矣。此 谓 物 格,此 谓 知 之 至 也。
第七章
所 谓诚其 意 者:毋 自 欺 也,如 恶 恶臭,如 好好 ,此 之 谓 自 谦,故 君 子 必 慎 其 独 也!小 人 闲 居 为 不 善,无 所 不 至,见 君 子 而 后 厌 然,掩 其 不 善,而 著 其 善。人 之 视 己,如 见 其 肺 肝 然,则 何 益 矣。此 谓 诚 于 中,形 于 外, 故君 子 必 慎 其 独 也。曾 子 曰:“十 目 所 视,十 手 所 指,其 严 乎!”富 润 屋,德 润 身,心 广体 胖,故 君 子 必诚其 意。
版权声明:本站内容均来自互联网,仅供演示用,请勿用于商业和其他非法用途。如果侵犯了您的权益请与我们联系QQ:729038198,我们将在24小时内删除。
发表评论